Dongéng Sunda

SASAKALA GUNUNG BATU ANJING

Ku Hernisa A. Nugraha

Jaman baheula, kacaturkeun di hiji daérah pasawahan, aya hiji lembur anu katelah Kampung Sawah Saar. Éta lembur téh ayana di wewengkon Kacamatan Pameungpeuk, Desa Langonsari, Kabupatén Bandung. Nu katelah ti éta lembeur téh nya éta Gunung Batu Anjing, tapi saenyana mah éta gunung téh mangrupa pasir, da ari nu disebut gunung mah kudu gedé tur luhur.

Di wewengkon Pameungpeuk aya tilu pasir nu ngalingkung éta lembur. Nu kahiji, nya éta Pasir Undar. Pasir Undar ieu boga cirri has, nya éta aya batu anu wangunna siga bedil jeung aya ogé batu anu wangunna mengrupa salah sahiji waditra Sunda anu cara maénna dipetik kawas kacapi. Pasir anu kadua, nya éta Pasir Ipis, di ieu pasir aya sirah caia anu ngocorkeun caina ka lembur Cibiuk nu aya dihandapeunana. Pasir anu belah kidul, nya éta Pasir Karikil, ieu pasir leuwih kawéntar batan pasir-pasir anu séjénna, sabab aya tilu wangun batu anu sigana téh aya pakuat pakaitna. Singhoréng bener, sanggeus ditalungtik éta batu-batu téh aya sasakalana.

Ceuk sakaol, éta batu-batu téh, kabéh disebut “Paninggaran Moro Landak”. Harita aya paninggaran anu keur moro landak di Pasir Karikil bari mawa pakakas sapuratina. Harita ogé manéhna mawa bedil jeung anjing. Pangna éta paninggaran mawa anjing, nya éta keur ngambeu tempat anu biasana aya landakna. Sanggeus kaditu-kadieu ngasruk leuweung, éta anjing babaung méré kodeu yén manéhna ngambeu bau landak. Kabeneran éta landak téh katingali lumpatna ku paninggaran, terus baé diudag bari jeung dibedilan. Tapi tayohna teu beunang baé, éta landak téh kalah asup kana jero lolongkrang batu anu katingalina téh semu ngagurayot, da nepi ka kiwari ogé éta batu téh angger baé katingalina siga nu rék beulah. Meureun bakating ku beurat nahan landak anu awakna minuhan jero lolongkrang éta batu.

Paninggaran ambek kusabab sato anu diporona teu beunang, nepi ka bedil anu dibawana dibalangkeun jauh bakating ku ambek. Singhoréng éta landak téh lain landak biasa, éta landak téh landak kajajadén. Kusabab ambek geus rék dibedil ku paninggaran, éta landak téh nyupata ka paninggaran

“hé paninggaran, silaing teu apal yén kuring téh Déwa? sia geus kumawani ngagunasika sato leuweung, mangka ku asihna Nu Kawasa, silaing katut sakur nu dibawa ku silaing bakal ngabatu, jeung bakal salilana jedi batu!”

Ti saprak harita, wujud-wujudna robah ngabatu. Nepi ka kiwari, batu anu mangrupa wujud paninggaran katelahna Batu Nangtung nu perenahna di Pasir Karikil, di lebah punclutna aya batu nu kawéntar ka janapria nya éta Batu Anjing, ari bedil anu dibalangkeunana mencleng jauh ka Pasir Undar nu aya dibeulah wétanna. Tah, sasakala Gunung Batu Anjing téh nepi ka kiwari aya kénéh bukti nyatana.

Kiwari, batu-batu éta masih kénéh aya, tapi geus teu kaurus bareng jeung nyérélékna waktu. Salian ti éta ogé, geus loba manusa anu teu tanggung jawab ngetrékkan batu-batu éta, malah aya jalma anu pirajeunan ngetrék ceulina Batu Anjing nu aya dipunclut Pasir Karikil téa. Jaman ogé nu ngabalukarkeun pasawahan robah jadi pilemburan. Kampung Sawah Saar robah ngaranna jadi Kampung Babakan Mekar. Dingaranan kitu téh sabab beuki dieu éta lembur téh beuki ngalegaan anu genep bulan ka tukang geus robah deui ngaranna jadi Kampung Pamekaran.

Saenyana mah éta sasakala téh masih nyésakeun rusiah. Ceuk kolot baheula mah éta batu-batu téh bakal robah deui jadi wujud aslina lamun éta landak daékkeun kaluar tina jero lolongkrang batu Beulah éta.

Mangle no 2418 23 maret- 3 april 2013

Gambar di atas diambil dari http://nyokbe.blogspot.co.id/